Operacja
„Promocja dobrych praktyk ekologicznej działalności
rolniczej oraz poszukiwanie rynków zbytu”.
Producenci
ekologiczni z województwa kujawsko-pomorskiego w dniach 9-12.09.2021r. uczestniczyli w wyjeździe studyjnym na terenie województwa
dolnośląskiego, który zrealizowany został w ramach operacji KSOW pn. „Promocja
dobrych praktyk ekologicznej działalności rolniczej oraz poszukiwanie rynków
zbytu”.
Wyjazd
rozpoczął się od wizyty w miejscowości Kobierzyce pod Wrocławiem, gdzie w roku
1924 dr Rudolf Steiner, austriacki filozof, malarz, przyrodnik wygłosił osiem
wykładów, na których przedstawił właścicielom ziemskim swoją wizję rolnictwa. Stenogramy
tych wykładów zainicjowały rozwój rolnictwa biodynamicznego, a w dalszej przyszłości rolnictwa
ekologicznego.
Biodynamiczna interpretacja
przyrody podkreśla zależność Ziemia-Człowiek-Kosmos oraz zakłada obecność
pewnych sił w materii. Uważa się również, że za pośrednictwem określonych preparatów i działań człowiek może te siły
aktywizować, dzięki czemu zwiększa się sprawność gleby i następuje poprawa
jakości surowca. Biodynamiczna koncepcja rolnictwa znalazła zwolenników nie
tylko wśród uczestników wykładów w Kobierzycach, ale i w Niemczech, Szwajcarii,
Austrii, Włoszech i Anglii.
Idea rolnictwa biodynamicznego odrodziła się w Polsce wiele
lat po wojnie. W roku 1960, rolnik z województwa
kujawsko-pomorskiego inż. Julian Osetek wprowadził metodę biodynamiczną w swoim
trzy hektarowym gospodarstwie w Nakle nad Notecią. W latach osiemdziesiątych
prof. Mieczysław Górny z SGGW włączył się w propagowanie rolnictwa
biodynamicznego. W latach 1985-1989 odbyły się pierwsze kursy rolnictwa
ekologicznego, które zaowocowały powołaniem Stowarzyszenia Producentów Metodami
Ekologicznymi EKOLAND. Wielu rolników tego Stowarzyszenia stosowało wówczas metody rolnictwa biodynamicznego.
Rolnictwo biodynamiczne to
rodzaj rolnictwa ekologicznego, które jest zgodne z naturą, bezpieczne dla środowiska i
zdrowia. Założonym
celem wyjazdu studyjnego, było zwiększenie udziału zainteresowanych stron we
wdrażaniu inicjatyw i innowacji na rzecz rozwoju obszarów wiejskich z naciskiem
na rozwój rolnictwa ekologicznego na terenie województwa oraz udział w krótkich
łańcuchach dostaw. Aby zwiększyć funkcjonalność krótkich łańcuchów dostaw
bardzo ważne jest wzmocnienie sektora przetwórstwa i trwała integracja rolników
z przetwórstwem, co zapewni m.in. pewność zbytu i stabilność cen rynkowych. Mając
na względzie powyższe w programie uwzględniona została wizyta w czeskim przedsiębiorstwie PRO-BIO, które jest pionierem eko-żywnościw Czechach. Firma istnieje od ponad 20 lat. Głównym kierunkiem działalności jest przetwórstwo zbóż oraz hurt
żywności ekologicznej. Firma zajmuje się zarówno produkcją, jak i sprzedażą
żywności ekologicznej. W Starym Mieście pod Śnieżnikiem PRO-BIO posiada 2 młyny
dostosowane do przetwórstwa mąk, w tym do mąki bezglutenowej. W skład
przedsiębiorstwa wchodzi gospodarstwo ekologiczne, pakownia, magazyny oraz
sklep ekologiczny. PRO- BIO specjalizuje się przede wszystkim w przetwórstwie
produktów zbożowych. Oprócz własnych produktów PRO-BIO oferuje również szeroki
asortyment produktów eko od przypraw po kawy, słodycze, wina, soki, żywność
vege i wiele innych produktów.
Istotnym
problemem dla PRO-BIO to brak produkcyjnych gospodarstw ekologicznych, w
bliskim sąsiedztwie przedsiębiorstwa. Z uwagi na ukształtowanie terenu w regionie
działania przedsiębiorstwa dominują głównie łąki, pastwiska, firma tym samym zmuszona
jest do współpracy z rolnikami z Polski i nie tylko. PRO-BIO kupuje pszenicę
orkisz, owies nagi, jęczmień, żyto, jak również gatunki pszenic samopszy i
płaskurki. Zapotrzebowanie czeskiego rynku na surowiec ekologiczny to szansa
dla polskich producentów. W
ramach realizacji operacji nie brakowało spotkań w polskich gospodarstwach
ekologicznych.
Wśród odwiedzanych rolników
był Pan Krzysztof Zymon, który prowadzi gospodarstwo w miejscowości Jaszkowa
Dolna. Gospodarstwo obejmuje około 150 ha obszaru zarządzanego w systemie
ekologicznym. Wśród upraw prowadzonych w gospodarstwie są pszenica orkisz, owies, gryka, ostropest oraz róża Rosa Rugosa. Właściciel gospodarstwa ma
dobrze zorganizowany zbyt surowca, który sprzedawany jest do polskich
przedsiębiorstw ekologicznych, jak i krajów sąsiednich.
Podczas spotkania rolnicy
wymienili się doświadczeniami w zakresie uprawy, walki z chwastami, zbioru czy
też wyposażenia gospodarstwa. Nie zabrakło jednak i problemów, z którymi na co dzień
borykają się producenci tj. brak ludzi do pracy oraz sprzedaż surowca
ekologicznego, która nie zawsze jest prosta. W
programie wizyty studyjnej uwzględniono również gospodarstwo ekologiczne Pana
Roberta Wagnera z Lubnowa tzw. „Wagnerówka”. Gospodarstwo nastawione jest na
uprawę owoców, warzyw i ich przetwórstwo w obrębie gospodarstwa. Do głównych
upraw należy aronia, z której powstają herbatki, soki i nalewki, porzeczka czerwona i czarna, jabłonie, a wśród warzyw patisony,
cukinia, kabaczki, fasolka szparagowa, ogórki, pietruszka marchew, buraki i
cebula. Dodatkowo w gospodarstwie znajduje się niewielka pasieka, z której
pochodzi miód wielokwiatowy, a w obrębie pasieki znajduje się ogród ziołowy.
„Wagnerówka” znana jest wielu
osobom z imprezy plenerowej „Aroniada”, z której uczestnicy wyjazdu mieli
okazję skorzystać. Podczas „Aroniady” promowane były produkty rolnictwa
ekologicznego, istniała możliwość skorzystania z licznych wykładów. Wyjazd studyjny był czasem edukacji, wymiany doświadczeń i
nawiązania współpracy pomiędzy regionami naszego kraju, w tym tworzenie
wspólnej oferty w ramach współpracy partnerskiej. W
całym procesie rozwoju lokalnego rynku ważne jest by łańcuchy dostaw dopasowane
były do otoczenia gospodarczego tj. dostosowanie produkcji do popytu, poziomu
wiedzy, a także aspektu ekonomicznego. Zmiany ekonomiczne, społeczne i gospodarcze stają się impulsem do
skracania łańcuchów dostaw produktów spożywczych. Nieodłącznym elementem wyjazdu było
upowszechnianie wiedzy w zakresie utrzymania bioróżnorodności, która jest ważna
do podtrzymania funkcji procesów ekologicznych, które zapewniają żyzność gleby,
produktywność ekosystemów rolniczych. Prezentacja gospodarstw ekologicznych,
w tym przetwórstwa w nich prowadzonego i sprzedaży była znakomitą inspiracją do
dalszego działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. Zdobyta wiedza będzie
inspiracją dla rolników ekologicznych, którzy dostrzegają realne możliwości
wykorzystania zdobytych doświadczeń w warunkach swojego regionu. Grupa miała
możliwość podpatrzenia sprawdzonych rozwiązań w gospodarstwach ekologicznych, w których funkcjonuje również małe, lokalne przetwórstwo.
Operacja miła wskazać uczestnikom, że
wspólne inicjatywy producentów ekologicznych mogą niwelować bariery związane z
wymaganiami nowoczesnych kanałów dystrybucji i marketingu. Szeroka oferta markowych produktów ekologicznych proponowana
przez rolników zrzeszonych w grupie producentów rolnych lub stowarzyszeniu,
może pokonać problemy związane ze sprzedażą swoich produktów. Wspólne łatwiej
pokonać konkurencję, utrzymać się na rynku i sprostać wymaganiom klienta.
Opracowała: Agnieszka Dobosz-Idzik, KPODR Minikowo